Türkiye’de futbol deyince ilk akla gelen hedef “şampiyonluk.” Ancak günümüzde bu başarıyı kalıcı kılmak çok daha önemli bir sınav haline geldi.

Gerçek başarı, sadece kupayı kaldırmak değil, bu başarıyı yıllara yayarak kurumsal bir futbol kültürü oluşturabilmektir.
Ne yazık ki Türk futbolunda şampiyonluk hedefi var ama sürdürülebilirlik bilinci yok.

⸻

Şampiyonluklar Geçici, Yapılar Kalıcıdır

Bir sezonda şampiyon olmak, bir hedefin gerçekleşmesi gibi görünebilir. Ama sistem kurulmadıysa bu başarı, kulübü ileriye taşımak yerine daha da zora sokabilir.
Kısa vadeli başarılar, sağlam temellere oturmadığı sürece birer çöküş başlangıcına dönüşür.

⸻

Yıkılan Başarılar: Yakın Dönemden Çarpıcı Örnekler

Denizli İdmanyurdu FK: Kazanarak Çekildi

2024-25 sezonunda BAL şampiyonu olarak 3. Lig’e yükselme hakkı kazanan Denizli İdmanyurdu, bu başarının sevincini yaşamaya fırsat bulamadan lig başlamadan çekildiğini açıkladı.
Gerekçe netti: Maddi imkânsızlıklar, eksik organizasyon ve yetersiz planlama.
Yani başarı geldi ama kulüp bu başarıyı taşıyacak bir yapıya sahip değildi.

Yeni Malatyaspor: Süper Lig’den Uçuruma

Bir dönem Süper Lig’de Avrupa kupaları hedefleyen Yeni Malatyaspor, bugün iflasın eşiğinde. Maaş ödeyemeyen, transfer tahtası kapalı, oyuncu bulmakta zorlanan bir kulüp haline geldi.
Altyapısı yok, tesisleri atıl durumda ve geleceğe dair hiçbir yapısal vizyonu kalmadı. Süper Lig’den amatör lige doğru düşüş, sürdürülebilirliksizlikten başka bir şey değildir.

Akhisarspor: Kupalarla Geldi, Kayboldu

2018 yılında Türkiye Kupası ve Süper Kupa’yı kazanan Akhisarspor, kısa süreli parlamasının ardından hızla çöküşe geçti.
O dönem bir şehir takımı olarak müthiş bir başarı yakalayan kulüp, tesisleşme, altyapı yatırımı ve mali sürdürülebilirlik konularında gereken adımları atamayınca hızla 2. Lig’e, ardından 3. Lig’e düştü.
Bugün Akhisarspor, bir zamanlar kupa kaldırdığı Süper Lig’in çok uzağında, ekonomik krizle boğuşan bir takım.

Diğer Örnekler: Osmanlıspor, Karabükspor, Mersin İdman Yurdu
• Osmanlıspor, Avrupa Ligi gruplarına kalmışken birkaç yıl içinde küme düştü, ardından kapanma noktasına geldi.
• Karabükspor, Süper Lig’de başarılı sezonlar geçirip ardından altyapı ve mali planlama eksikliğiyle 3. Lig’e kadar düştü.
• Mersin İdman Yurdu, tarihinde birçok üst lig başarısı yaşamışken, borç batağı ve yönetim krizleriyle futboldan silindi.

Bu kulüpler, Türkiye’de başarının neden sürdürülemediğinin canlı tanıklarıdır.

⸻

Avrupa Modeli Neyi Farklı Yapıyor?

Avrupa’da başarı bir planlama ürünüdür.
• Ajax, yıldızları sattıktan sonra bile sisteminden taviz vermez çünkü arkasında sağlam bir akademi vardır.
• Brentford, istatistik ve veri analitiğiyle “az bütçeyle çok iş” yapmayı başarmıştır.
• RB Salzburg, genç oyunculara yatırım yaparak hem sportif başarıyı hem de ekonomik döngüyü sağlamış bir modeldir.

Onları sürdürülebilir yapan; bilimsel yaklaşım, stratejik planlama ve sabırdır.

⸻

Türkiye’de Sistem Neden Kurulamıyor?

Kısa Vadeli Yönetim Anlayışı
Başkanlar, taraftarı memnun etmek için popülist transferler yapıyor. Kulüp kasasından çok kamuoyuna oynayan yöneticiler, uzun vadeli planları göz ardı ediyor.

Teknik Direktöre Sabır Yok
Hocalar projeyle değil, “3 maçlık krediyle” göreve getiriliyor. Oyunculara dayalı düzen, kulüp kültürünün oluşmasını engelliyor.

Altyapı Yok, Üretim Yok
Kulüplerin çoğunda altyapılar vitrinsiz, ilgisiz ve işlevsiz. Oysa Avrupa’da bir oyuncunun altyapıdan A takıma çıkma süreci sistematik olarak destekleniyor.

⸻

Sürdürülebilirlik İçin Ne Yapmalı?
• TFF lisans sistemi, sürdürülebilirlik kriterlerini temel almalı.
• Kulüpler, altyapıdan en az 2 oyuncu A takıma çıkarmak zorunda bırakılmalı.
• Yönetici yeterlilik belgesi zorunlu hale getirilmeli.
• Teknik direktörlere sezon değil, 3 yıllık projelerle görev verilmelidir.
• Kulüpler, sponsorluk, altyapı üretimi ve futbolcu satış gelirine dayalı şeffaf bir ekonomi modeliyle yönetilmelidir.

⸻

Sonuç: Geçici Zaferler Değil, Kalıcı Yapılar Kazandırır

Denizli İdmanyurdu’nun oynamadan ligden çekilmesi, Yeni Malatyaspor’un Süper Lig’den uçuruma yuvarlanması, Akhisarspor’un kupa kaldırdıktan kısa süre sonra liglerden silinme noktasına gelmesi…
Bu örnekler artık münferit değil; Türkiye’deki sistemsizlik ve sürdürülebilirlik eksikliğinin kronik bir tabloya dönüştüğünün göstergesidir.

Türk futbolunun kurtuluşu, kupa kazanmak değil; kazanılan kupayı taşıyacak sağlam temelleri kurmaktır.