Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), 2024-2025 sezonuyla birlikte 3. Lig kulüplerine yönelik yeni bir oyuncu yaş sınırlaması kararı aldı.

Bu karara göre, kulüpler kadrolarında yalnızca 5 adet 25 yaş üstü futbolcuya yer verebilecek. Bu uygulama, “genç futbolcuya alan açma” hedefiyle sunulsa da; gerek saha performansı gerekse oyuncu hakları açısından ciddi eleştirilerin hedefi oldu.


Kararın Gerekçesi: Gençleri Kazanmak

TFF, bu kararla altyapılarda yetişen genç oyuncuların profesyonel seviyede daha fazla süre almasını, sahada sorumluluk üstlenerek gelişmesini hedefliyor. Ancak bu yöntemle amaçlanan “gençleşme”, tecrübenin dışlanması anlamına mı geliyor?


Kısıtlama Olursa: Faydaları ve Zararları

✅ Olası Faydaları:
​•​Gençlere Alan Açılır: 20-24 yaş arası futbolcular daha fazla oynama fırsatı bulur.
​•​Alt Yapıdan Oyuncu Çıkışı Teşvik Edilir: Kulüpler altyapıya yatırım yapma zorunluluğu hisseder.
​•​Transfer Bütçesi Düşer: Tecrübeli futbolculara oranla daha düşük maaşlı genç oyuncularla kadro kurmak mümkün olabilir.
​•​Uzun Vadeli Potansiyel Artar: Gelişen oyuncular, kulüpler için ileride önemli bonservis gelirleri sağlayabilir.

❌ Olası Zararları:
​•​Tecrübeli Oyuncular Dışlanır: 25 yaş üzeri oyuncular kariyerlerinin zirvesinde işsiz kalabilir.
​•​Oyun Kalitesi Düşebilir: Sahada yönlendirme, liderlik ve kritik kararları alacak deneyimli isimlerin sayısı azalır.
​•​Motivasyon Kırılır: Oyuncular, belirli bir yaştan sonra sistem dışı kalacaklarını bildiklerinde futbola olan bağlılıkları zayıflar.
​•​Hukuki Tartışmalar Doğar: Bu tür bir yaş sınırlaması, Anayasa’nın eşitlik ilkesine ve çalışma hakkına aykırı olarak yorumlanabilir.


Kısıtlama Olmazsa: Faydaları ve Zararları

✅ Olası Faydaları:
​•​Performans Temelli Rekabet: Yaş değil, performans belirleyici unsur olur.
​•​Tecrübe Gençlere Yol Gösterir: Genç futbolcular, saha içinde tecrübeli oyunculardan öğrenir.
​•​Mesleki Süreklilik Sağlanır: Futbolcular 30 yaşına geldiğinde “mesleki dışlanma” yaşamaz.
​•​Ligde Kalite Artar: Her yaş grubundan yetenekli oyuncular sahada yer bulduğunda oyun seviyesi yükselir.

❌ Olası Zararları:
​•​Gençler İkinci Plana Atılabilir: Teknik direktörler, güvenli tercihler yaparak genç oyunculara şans vermeyebilir.
​•​Yatırım Azalabilir: Kulüpler kısa vadeli başarıya odaklanıp, genç yatırımına yönelmez.
​•​Maliyet Artabilir: Tecrübeli oyuncular daha yüksek ücretler talep ettiğinden, mali dengeyi sarsabilir.


Peki Avrupa’da Nasıl?

✅ Avrupa’da “Yaş Sınırlaması” Yoktur, “Gelişim Programları” Vardır.

Avrupa’da, yaşa dayalı dışlayıcı kurallar yerine teşvik edici ve sürdürülebilir sistemler mevcuttur:
​•​Almanya (Bundesliga & Regionalliga): Hiçbir yaş sınırlaması yoktur. Ancak kulüplerin belirli bir sayıda akademi çıkışlı oyuncuya kadroda yer vermesi beklenir. Genç oyuncular teşvik edilir, yaşlı oyuncular dışlanmaz.
​•​İngiltere (EFL & National League): Oyuncu seçimleri teknik direktörlere bırakılır. Ancak FA (Futbol Federasyonu), akademilerden çıkan oyuncular için “Home Grown” statüsü tanımlayarak onları lisans ve transfer avantajlarıyla destekler.
​•​İspanya (La Liga & Segunda B): 23 yaş altı futbolcular için B takımlar oluşturulur. Bu takımlar, A takım gibi resmi liglerde mücadele eder. Genç oyuncular burada gelişirken, yaşça büyük oyuncular sistemin dışında bırakılmaz.
​•​Hollanda (Eredivisie): Kulüpler, altyapıdan gelen oyunculara en az %20 dakika verme hedefiyle teşvik edilir. Ancak bu, zorunlu değildir; sistem esnek ve kapsayıcıdır.

👉 Hiçbir Avrupa ülkesinde yaşa dayalı lisans kısıtlaması yoktur.



Sonuç: Yaş Değil, Yeterlilik Kriter Olmalı

Türk futbolu gençleşmeli; bu tartışmasız. Ancak bu gençleşme, tecrübeli oyuncuların dışlanması pahasına değil; doğru planlamayla yapılmalıdır. Avrupa, bu dengeyi kurmayı başarmış durumda.

Futbol bir performans oyunudur. Tıpkı 38 yaşında Avrupa’da üst düzey oynayan Luka Modrić gibi, 26 yaşında alt ligde kendini geliştiren bir oyuncunun da sahada olma hakkı vardır. Sistem dışlayıcı değil, kapsayıcı olmalıdır.


Öneri: Performansa Dayalı, Gelişimi Teşvik Eden Karma Model
​•​TFF, 3. Lig’de yaş sınırlaması getirmek yerine:
​•​Kulüplere her maçta 2-3 genç oyuncuya 11’de yer verme zorunluluğu getirebilir.
​•​Altyapıdan lisanslı oyuncu çıkaran kulüplere mali teşvik sunabilir.
​•​“Performans tabanlı değerlendirme” sistemine geçebilir.
​•​Genç ve tecrübeli oyuncuların aynı takımda birlikte gelişmesini sağlayacak rehber modeller uygulayabilir.


🎯 Unutulmamalı: Türk futbolunun sorunu yaşlı oyuncular değil; sistemsiz, günü kurtarmaya çalışan yönetsel zihniyettir. Yaş kısıtlaması günü kurtarır ama geleceği riske atar.