Merkezin Başkanı Zaur Aliyev imzalı mektupta, Donald Trump’ın uluslararası anlaşmazlıkların çözümünde sergilediği siyasi irade, arabuluculuk girişimleri ve müzakere süreçlerindeki sonuç odaklı liderliği nedeniyle kendisine “Küresel Barışın Mimarı” unvanı verildiği ifade edildi.
Trump’ın Barış Diplomatisi Öne Çıkarıldı
Mektupta, Trump yönetimi döneminde imzalanan ve küresel siyaset üzerinde etkili olan önemli barış anlaşmaları detaylı biçimde sıralandı:
- Kuzey Kore – ABD (2018 Singapur Zirvesi Ortak Bildirisi)
- Afganistan Barış Anlaşması (2020)
- Sırbistan – Kosova Ekonomik Normalleşme Anlaşması (2020)
- Abraham Anlaşmaları: BAE, Bahreyn, Sudan, Fas ve İsrail arasında imzalanan barış ve normalleşme anlaşmaları
- Ermenistan – Azerbaycan arasında Washington süreci kapsamında 2025 yılında paraflanan “Barış ve Devletlerarası İlişkilerin Kurulması Anlaşması”
- İsrail – Filistin arasında 13 Ekim 2025 tarihinde açıklanan “Trump Deklarasyonu: Kalıcı Barış ve Refah için Çerçeve Anlaşması”
Azerbaycan ile Ermenistan Arasındaki Sürece Vurgu
Mektupta, Trump’ın desteğiyle 2025 yılında Washington’da Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan Ortak Bildiri ve “Barış ve Devletlerarası Münasebetlerin Kurulması Anlaşması”nın, Güney Kafkasya’da kalıcı barışın yolunu açtığı belirtildi. Bu sürecin, sınırların tanınması, egemenliğin korunması, esirler ve sivillerle ilgili sorunların çözümünde uluslararası hukuka dayalı bir çerçeve oluşturduğu ifade edildi.
Ortadoğu Barış Girişimine Övgü
İsrail ve Filistin arasında Trump yönetimi tarafından duyurulan barış planının; ateşkesin korunması, esirlerin serbest bırakılması, insani yardımların kesintisiz sağlanması ve yeniden imar sürecinin başlatılmasına yönelik önemli bir adım olduğu kaydedildi.
“Bu Bir Övgü Değil, Uluslararası Hukuka Dayalı Bir Tespittir”
Aliyev, mektubunda şu ifadelere yer verdi:
“Sayın Trump’ı ‘Küresel Barışın Mimarı’ olarak nitelendirmek bir iltifat değil; uluslararası hukuk temelinde elde ettiği sonuçların objektif değerlendirilmesidir.”
Diaspora Kuruluşlarından Barışa Destek
Avrupa’daki Azerbaycan diasporası temsilcileri, kurum olarak rollerinin sadece hukuki bilgilendirme ve kamusal farkındalık oluşturmak olduğunu belirterek, küresel barışa katkı sağlayan her girişimi desteklemeye devam edeceklerini duyurdu.
🇦🇿Avropa Azərbaycan Mərkəzi Donald Trampa “Qlobal Sülhün Memarı” adı verdi
Avropa Azərbaycan Mərkəzi (Europäisches Aserbaidschan Zentrum e.V.) və Almaniyada yaşayan azərbaycanlıları birləşdirən Almaniya Azərbaycanlıları Alyansı (Allianz der Aserbaidschaner in Deutschland e.V.) ABŞ-ın keçmiş Prezidenti Donald C. Trampa dünya miqyasında sülh proseslərinə verdiyi mühüm töhfələrə görə rəsmi təşəkkür məktubu ünvanlayıb.
Mərkəzin sədri Zaur Əliyev tərəfindən imzalanan məktubda Donald Trampın beynəlxalq hüquqa əsaslanan sülh diplomatiyası, vasitəçilik təşəbbüsləri və danışıqların nəticəyönümlü idarə edilməsi sayəsində qlobal sabitliyə ciddi təsir göstərdiyi bildirilir və ona “Qlobal Sülhün Memarı” titulunun verildiyi qeyd olunur.
Trampın sülh təşəbbüsləri xüsusi olaraq vurğulanıb
Məktubda Donald Trampın rəhbərliyi dövründə həyata keçirilmiş və beynəlxalq münasibətlərə təsir edən mühüm sülh sənədləri sadalanır:
- ABŞ – KXDR: 2018-ci il Sinqapur Zirvəsi üzrə Birgə Bəyanat
- Əfqanıstan üzrə Sülh Razılaşması (2020)
- Serbiya – Kosovo iqtisadi normallaşma razılaşması (2020)
- “Abraham Sazişləri”: BƏƏ, Bəhreyn, Sudan, Mərakeş və İsrail arasında normalizasiya və sülh prosesləri
- Azərbaycan və Ermənistan arasında 2025-ci ildə Vaşinqton platforması çərçivəsində paraflanmış “Sülh və Dövlətlərarası Münasibətlərin Qurulması haqqında Saziş”
- İsrail və Fələstin arasında 13 oktyabr 2025-ci ildə açıqlanan “Tramp Bəyannaməsi – Davamlı Sülh və Rifah üçün Çərçivə Aktı”
Azərbaycan–Ermənistan sülh prosesinə Trampın rolu yüksək qiymətləndirilir
Məktubda qeyd edilir ki, Donald Trampın siyasi dəstəyi nəticəsində 2025-ci ilin avqust ayında Azərbaycan və Ermənistan arasında Joint Declaration imzalanmış, sülh sazişinin mətni razılaşdırılmışdır. Bu sənəd Cənubi Qafqazda sərhədlərin müəyyənləşdirilməsi, kommunikasiya xətlərinin təhlükəsiz açılması, mülki əhali və əsirlər məsələsinin 1949-cu il Cenevrə Konvensiyalarına uyğun şəkildə həllinə hüquqi baza yaratmışdır.
Yaxın Şərqdə sülhə doğru tarixi addım
İsrail və Fələstin arasında Tramp Administrasiyası tərəfindən elan edilmiş plan atəşkəsin qorunması, girovların azad edilməsi, humanitar yardımın maneəsiz çatdırılması və yenidənqurma proqramlarının mərhələli həyata keçirilməsini təmin edir.
“Bu tərif deyil, faktlara söykənən obyektiv qiymətləndirmədir”
Zaur Əliyev məktubda bildirir:
“Sizin liderliyiniz davamlı sülhün reallaşması üçün real imkan yaradıb. Sizi ‘Qlobal Sülhün Memarı’ kimi adlandırmağımız tərif deyil, beynəlxalq hüquqa əsaslanan nəticələrinizə verilən obyektiv qiymətdir.”
Avropadakı Azərbaycan diasporası sülh prosesini dəstəkləyir
Mərkəz bəyan edib ki, Avropada yaşayan azərbaycanlı təşkilatları bu prosesdə öz rollarını təvazökar şəkildə hüquqi izah və ictimai məlumatlandırma sahəsində görür və regional sülhə töhfə verən hər addımı dəstəkləməkdə davam edəcək.
