Kulüplerin uzun vadeli planlarından, sportif başarısından çok “eş-dost ilişkilerine” dayanan bu transferler; yalnızca kulüplerin bütçelerini değil, aynı zamanda altyapıdaki genç futbolcuların geleceğini de baltalıyor.
Hatır Transferi Nedir?
Hatır transferi, bir futbolcunun yalnızca bir yöneticiye yakınlığı, bir menajerin kulüpteki gücü veya bir siyasetçinin ricası üzerine kadroya katılmasıdır. Futbol aklı yerine hatır gönül ilişkilerinin devreye girmesi, sporun doğasına aykırıdır. Bu, yalnızca bir oyuncu transferi değil; kulübün geleceğine atılan gölge demektir.
Kulüplere Zararları
Bütçe İsrafı: Performans katkısı olmayan oyuncular, milyonlarca liralık maaş yükü yaratır. 1 yıllık kontratla alınan "hatır futbolcusu", genellikle yedek kulübesinden bile çıkamaz ama kulübün maaş yükünde yer işgal eder.
Takım İçi Adaletsizlik: Emek ve performansla forma savaşan oyuncuların önüne torpilli oyuncuların konması, takım içi huzuru bozar. Bu durum, antrenmanda rekabeti öldürür.
Altyapının Önünü Kapatır: 19 yaşındaki bir genç altyapıdan A takıma çıkmak için senelerdir emek verirken, torpilli bir isim onun önüne geçer.
Geçmişten Günümüze: Bitmeyen Bir Döngü
Hatır transferleri yeni değil. 90'larda da vardı, bugün de var. Bir kulüp başkanının yeğeni, belediye başkanının hemşehrisi, milletvekilinin referansı... İsimler değişiyor ama zihniyet değişmiyor. Bazı kulüplerde, sezon başlamadan 10 transfer yapılır; bunların 4-5 tanesi kimse tarafından tanınmaz. "Kim önerdi?" sorusu sorulmaz. Çünkü cevabı bellidir: "Yönetim uygun görmüş."
Menajer – Yönetici İlişkileri: Görünmeyen Bir El
Bazı menajerler, kulüplerin adeta “arka kapısından” girer. Yönetim kurulu üyeleriyle dostluklar, yemek masalarında yapılan anlaşmalar, alacak-verecek ilişkileri... Futbolcu sadece bir araçtır. Ama bedelini kulüp öder.
Alt Liglerde Durum Daha Karanlık
Süper Lig kulüpleri kamuoyu baskısıyla bu işlerde biraz daha dikkatli davranırken, 2. Lig, 3. Lig ve BAL düzeyinde hatır transferleri neredeyse sistemin parçası haline gelmiştir. Teknik direktörün onayı olmadan yapılan transferler, transfer komisyonları karşılığı alınan futbolcular, belediye başkanının talimatıyla transfer edilen “şehirli çocuklar”... Bu durum, futbolun teknik ve bilimsel gelişimini felç ediyor.
Medya ve Kamuoyu Neden Sessiz?
Hatır transferlerinin zararını herkes biliyor ama kimse konuşmuyor. Çünkü bu ilişkiler sadece sahada değil, medyada da örgütlü. Gazeteci, yöneticiyle yakın. Eleştiri yazarsa bir daha kulüpten haber alamaz. Spor yorumcuları, ilişkili oldukları menajerlerin getirdiği oyuncuları övüyor. Sonuç? Sessizlik.
Peki Çözüm Ne?
Kulüplerde sportif direktörlük sisteminin gerçekten etkinleştirilmesi,
Transfer süreçlerinin performans verileri ve scout raporları ile belgelenmesi,
Yönetim kurullarının bu kararlara müdahil olmaması,
Altyapıya ayrılan bütçelerin zorunlu şeffaf raporlama ile açıklanması.
Son Söz
Hatır transferi; bir kulüpte yalnızca bir futbolcunun değil, bir sistemin çöküşüdür. Futbol artık bir oyundan çok daha fazlası. Bilgiyle, veriyle, analizle, liyakatle yönetilmesi gereken bir endüstri. Ama biz hâlâ "tanıdık var" diye forma dağıtıyoruz. Ve sonra dönüp diyoruz ki: "Neden Avrupa'yla aramız açılıyor?"
Çünkü orada futbol oynanıyor.
Burada ise hatır tutuluyor.